Von der Leyen, Batı Balkanlar turunda AB genişlemesine açık kapı bıraktı

Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen Çarşamba günü Sırbistan’ı ziyaret ederek Batı Balkanlar gezisinin Arnavutluk, Karadağ ve Bosna-Hersek’in ardından dördüncü ayağını tamamladı.

Von der Leyen’in gezisinin amacı, bölge liderleriyle AB genişlemesini tartışmaktı.

Von der Leyen Çarşamba günü Belgrad’da Sırbistan Cumhurbaşkanı Aleksandar Vucic ile bir araya geldi ve iki lider ortak basın toplantısı düzenledi.

Von der Leyen burada, “Neredeyse yirmi yıl önce Sırbistan Avrupa Birliği’ne katılmaya karar verdi. Bu stratejik bir hesaplama değil, Sırp halkının samimi bir arzusuydu.” dedi. Brüksel’in Sırbistan’ın tam üyeliğe “iki kat daha hızlı” ilerlemesini beklediğini vurguladı.

Komisyon Başkanı şu sözlerle AB’nin özgürlük yanlısı duruşunu yineledi: “Parçalanmış bir dünyada yaşıyoruz; demokrasiler ile otokrasiler arasındaki uçurum genişliyor.”

“AB’nin tutumunu biliyorsunuz: Biz baskıyı değil özgürlüğü, barışçıl toplanma hakkı da dahil olmak üzere özgürlükleri destekliyoruz. Tahakküm yerine ortaklığı, saldırganlık yerine diplomasiyi destekliyoruz.”

Von der Leyen, seçim listelerindeki ilerlemeyi ve Medya Düzenleme Komitesi (REM) üyelerinin atanmasını memnuniyetle karşıladı. Bu süreçte sivil toplumun ve muhalefetin katkısını da takdir etti.

“Bu iyi bir ilk adım” diyen von der Leyen, Sırbistan’ı AB’ye yaklaştıracak reformların hayata geçirilmesinin hayati önem taşıdığını vurgulayarak, Vucic’i “bir ay içinde Brüksel’e gelip durumu birlikte değerlendirmeye” davet etti.

Von der Leyen, Sırbistan’ın başta Rusya’ya yönelik yaptırımlar olmak üzere AB’nin dış politikasıyla daha yüksek düzeyde uyum sağlaması gerektiğini de kaydetti.

“Sizi tebrik etmeliyim, Sırbistan halihazırda dış politikamızla %61 uyumludur, ancak daha fazlasının yapılması gerekiyor. Güvenilir bir ortak olarak Sırbistan’a güvenebilmeliyiz.” dedi.

“Herkes katılmalı”

İlk yılına yaklaşan öğrenci öncülüğündeki protestolarla ilgili bir soruyu yanıtlayan von der Leyen, bunun Sırbistan için kritik bir an olduğunu ve tüm ulusun birleşmesi gereken bir zaman olduğunu söyledi.

“Güçlü, canlı ve etkili bir demokrasinin temellerini sağlamlaştırmanın zamanı geldi. AB’nin sizi desteklemeye ve tüm çabalarını bu amaca adamaya hazır olduğuna sizi temin ederim.” dedi. “Tüm katılım süreci tam da bununla ilgilidir: toplumu ilgilendiren reformlar. Herkesin dahil olması gerekir.” diye ekledi.

Hükümetin sivil toplumla iş birliğinin medya ve seçim reformları için bir platform oluşturduğunu ve bu nedenle önemli konularda ilerleme ve fikir birliği fırsatı sunduğunu belirten Von der Leyen, şöyle konuştu: “Bu, gelecekteki reformlar için önemli bir örnek ve ileriye doğru atılmış güzel bir adım. Şimdi somut değişiklikleri sahada görmek çok önemli.”

Aleksandar Vucic, Kasım 2024’te tren istasyonu portikosunun yıkılmasıyla başlayan ve 16 kişinin hayatını kaybettiği protestolara da değindi.

Protestocular Sırbistan’ın dört bir yanında toplanarak çeşitli siyasi ve ekonomik reformlar yapılması çağrısında bulundu ve hem ulusal hem de uluslararası alanda büyük etki yarattı.

Vucic, “Bu ülke toplanma özgürlüğü alanında dünya şampiyonudur, çünkü 25.000’den fazla kayıt dışı suç veya yasa dışı gösteriye tanık olduk ve bunları yasadışı olarak organize edenlere rağmen koruduk, koruduk ve ele aldık. Ben sadece gerçekleri söylüyorum.” dedi.

Polisin aşırı güç kullandığı yönündeki iddialara da değinen Vucic, bu iddiaların asılsız olduğunu söyledi.

“Polis müdahalesinden, ‘aşırı güç kullanımından’ ya da buna ne demek istiyorsanız, bahsettiğimizde, eğer böyle bir şey olduysa, en azından Sırbistan’da olmuştur. Polis yalnızca mutlak zorunluluk halinde ve minimum güçle karşılık vermiştir.”

Von der Leyen, Bosna ve Karadağ’ın kaydettiği ilerlemeyi övdü

Von der Leyen Salı günü Saraybosna’da Bosna-Hersek Bakanlar Kurulu Başkanı Borjana Kristo ile bir araya geldi ve ülkenin AB üyeliği yolunda kaydettiği ilerlemeyi vurguladı.

Von der Leyen, Bosna’nın “uzun bir yol kat ettiğini” ve artık “Avrupa Birliği’nin eşiğinde durduğunu” söyledi.

İki yıl önce AB, 2024-2027 dönemindeki katılım sürecini desteklemek amacıyla Batı Balkanlar için 6 milyar Avroluk bir Reform ve Büyüme Mekanizması başlattı.

Bu fon, özellikle hukukun üstünlüğü alanında bölgenin AB mevzuatına kademeli olarak uyumlaştırılmasını amaçlıyor.

Plan, Bosna’da 1 milyar avroluk yatırımın kapısını açacak olsa da planlanan reformlarda ilerleme olmaması nedeniyle yatırımlar şimdilik askıya alındı.

Von der Leyen, bir sonraki önceliğin hükümetler arası bir konferans düzenlemek olduğunu ve bunun için yargı reformu yasalarının çıkarılmasının zorunlu olduğunun altını çizdi.

Salı sabahı Karadağ’a giden Komisyon başkanı, Adriyatik ülkesini “Avrupa entegrasyonunda lider” olarak tanımladı ve Karadağ’ın yıl sonuna kadar beş müzakere faslını kapatabileceğinin altını çizdi.

Komisyon Başkanı Salı sabahı Karadağ’daydı ve Adriyatik ülkesini “Avrupa entegrasyonunda lider” olarak nitelendirdi. Von der Leyen, Karadağ’ın yıl sonuna kadar beş müzakere faslını kapatabileceğini vurguladı. Karadağ halihazırda 33 faslın yedisini geçici olarak kapattı.

Von der Leyen’in Batı Balkanlar gezisinin son iki durağı Kosova ve Kuzey Makedonya ziyaretleri olacak.